ทำไม หยุดเล่นพนันถึงยาก เหตุผลทางจิตวิทยาที่มีต่อสมอง

ทำไม หยุดเล่นพนันถึงยาก

ทำไม หยุดเล่นพนันถึงยาก เรื่องนี้เกี่ยวข้องกับจิตวิทยา พฤติกรรม และความคิดของผู้เล่นที่ทำให้การเลิกพนันไม่ง่าย การเข้าใจทั้งประวัติ ความนิยม รูปแบบ และกลไกทางสมองช่วยให้เห็นว่าทำไมบางคนถึงติดพนัน และวิธีป้องกันหรือบำบัดจึงจำเป็นเพื่อไม่ให้เกิดผลเสียรุนแรงต่อชีวิตและครอบครัว

  • อธิบายความหมายของการพนันให้เข้าใจง่าย
  • จิตวิทยาในการพนันที่ทำให้คนเสพติด
  • เหตุผลที่ทำให้เลิกพนันยาก

ทำความเข้าใจเกี่ยวกับการพนัน แท้จริงแล้วคืออะไร

การพนันคือการเล่นเพื่อหวังผลตอบแทนเป็นเงินหรือสิ่งของ โดยอาศัยการทำนายหรือเสี่ยงโชค เช่น เกมไพ่ เกมลูกเต๋า การทายผลกีฬา และหวย แม้เป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมไทย แต่ก็สร้างปัญหา เช่น หมกมุ่น หมดตัว และเพิ่มอาชญากรรม

ปัจจุบันกฎหมายห้ามเกือบทั้งหมด ยกเว้นสลากกินแบ่งรัฐบาลและสลากออมสิน แต่การพนันยังแพร่หลายเพราะมีผู้มีอิทธิพลและระบบคุ้มครองบางส่วน ทำให้การกำจัดการพนันให้หมดเป็นเรื่องยาก

ที่มา: การพนัน (30 ตุลาคม 2025) [1]

ต้นกำเนิด และความเป็นมาของการพนันในไทย

การพนันในไทยมีมาตั้งแต่ต้นรัตนโกสินทร์ ช่วงรัชกาลที่ 5 (พ.ศ. 2411–2430) มีบ่อนจำนวนมากสร้างรายได้เข้าคลัง แต่ทำให้ประชาชนหลายคนหมดตัว จึงเริ่มลดจำนวนบ่อนเพื่อลดผลกระทบทางสังคม

ต่อมาในรัชกาลที่ 6 (พ.ศ. 2453–2468) มีการส่งเสริมการออมเงินผ่านคลังออมสินและยกเลิกหวย ก.ข. รวมถึงบ่อนเบี้ย เพื่อชักนำประชาชนเลิกอบายมุข ต่อมาในปี 2473 รัชกาลที่ 7 มีการออก พ.ร.บ. การพนันเพื่อควบคุมการเล่น แต่ต่อมาถูกยกเลิก และในปี 2478

รัฐบาลใหม่ได้ออกพระราชกฤษฎีกาให้รัฐจัดการบ่อนการพนันเป็นครั้งแรก เพื่อสร้างรายได้ทดแทนเงินรัชชูปการที่ถูกยกเลิก โดยให้กระทรวงการคลังเป็นผู้กำกับดูแล นับเป็นจุดเริ่มต้นของการพนันภายใต้การควบคุมของรัฐในไทย

ที่มา: ย้อนรอยการพนัน ในวันที่ไทยเคยมี กาสิโนถูกกฎหมาย (24 กรกฎาคม 2021) [2]

ประเภทของการพนันที่ได้รับความนิยมในปัจจุบัน

การพนันในไทยมีหลายรูปแบบ แต่ละประเภทมีแรงดึงดูดและความนิยมแตกต่างกันไป โดยล่าสุดพบว่าประมาณ 60% ของประชากรอายุ 15 ปีขึ้นไป เคยมีส่วนร่วมในกิจกรรมการพนันอย่างน้อยหนึ่งครั้งในชีวิต

  • หวย และการเสี่ยงโชคตัวเลข หวยยังคงเป็นรูปแบบที่เข้าถึงง่ายและได้รับความนิยมสูงสุด โดยผลสำรวจพบว่าประมาณ 69.5% ของผู้ตอบแบบสอบถามเคยเล่นหวยหรือทายตัวเลขในชีวิต เป็นการพนันที่คนทุกวัยเข้าถึงได้ง่ายและมักเล่นต่อเนื่อง
  • เกมสล็อตและเกมคาสิโนออนไลน์ เกมสล็อตและเกมคาสิโนออนไลน์ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยประมาณ 44% ของผู้เล่นในช่วงอายุ 18–54 ปี เคยเล่นเกมสล็อตออนไลน์ในรอบ 12 เดือนที่ผ่านมา ความสะดวกของการเล่นผ่านมือถือและโปรโมชั่นต่างๆ เป็นแรงดึงดูดสำคัญ
  • การพนันกีฬา การเดิมพันกีฬาผ่านแอปหรือออนไลน์ เช่น ฟุตบอล มวย และม้าแข่ง อยู่ในกลุ่มที่ได้รับความนิยมรองลงมา ประมาณ 40% ของผู้ตอบแบบสอบถามเคยเดิมพันกีฬา รูปแบบนี้ดึงดูดด้วยความตื่นเต้นของการแข่งขัน และโอกาสลุ้นผลตามที่ผู้เล่นสนใจ
  • การพนันในคาสิโน การพนันในคาสิโนทั้งแบบถูกกฎหมาย และสถานที่จำลอง มีผู้เข้าร่วมน้อยที่สุดในไทย เพียงประมาณ 0.6% ของผู้ตอบแบบสอบถาม โดยส่วนใหญ่ยังคงเข้าถึงยาก และมักถูกจำกัดด้วยกฎหมาย
  • การพนันแบบทายผลเหตุการณ์อื่นๆ รวมถึงการทายผลทางการเมือง การประกวด หรือเหตุการณ์พิเศษ รูปแบบนี้เน้นการคาดเดา และวิเคราะห์ แม้ไม่เป็นที่นิยมมากเท่าหวยหรือเกมสล็อต แต่ก็มีผู้เล่นกลุ่มเล็กที่สนใจอยู่

เข้าใจจิตวิทยาในการพนัน ที่ทำให้คนเกิดการเสพติด

ทำไม หยุดเล่นพนันถึงยาก

การพนันเริ่มจากความสนุก และความตื่นเต้น แต่บางคนกลับติดเป็นโรคการพนัน สูญเสียการควบคุม แม้จะส่งผลเสียต่อการเงิน ครอบครัว และจิตใจ โดยเกิดจากปัจจัยพันธุกรรม สิ่งแวดล้อม และความเชื่อผิดๆ เช่น ควบคุมผลลัพธ์ได้หรือชนะเพราะแพ้หลายครั้งก่อนหน้า

การเกือบชนะก็ไปกระตุ้นสมองให้เหมือนกับการชนะจริง รวมถึงการใช้การพนันเป็นทางหนีความเครียดหรือปัญหา ทำให้เกิดวงจรการเล่นซ้ำๆ และสร้างนิสัยจนยากจะหยุด รางวัลที่ไม่แน่นอนและการควบคุมแรงกระตุ้นที่บกพร่องก็ยิ่งทำให้เล่นต่อ

การเสพติดส่งผลต่อจิตใจ ครอบครัว และการเงินอย่างรุนแรง การรักษาและป้องกันทำได้ผ่านการบำบัดทางความคิดและพฤติกรรม การเพิ่มแรงจูงใจ การเข้ากลุ่มสนับสนุน และการให้ความรู้เกี่ยวกับกลไกทางจิตวิทยาของการพนัน เพื่อลดความเสี่ยงและช่วยผู้ที่มีปัญหาเลิกเล่นก่อนเกิดผลเสียรุนแรง

ที่มา: The Psychological Mechanisms Behind Gambling Addiction (4 ตุลาคม 2024) [3]

ทำไมการเสพติดพนัน ถึงทำให้เลิกได้ยาก

  • จิตวิทยา การเสพติดพนัน ที่ทำให้สมองติดความสุขจากการชนะ เมื่อชนะหรือเกือบชนะ สมองจะหลั่งสารเคมีชื่อโดพามีน ทำให้รู้สึกสนุกและตื่นเต้น ความรู้สึกนี้ทำให้ผู้เล่นอยากเล่นต่อเพื่อให้สมองได้รับความสุขซ้ำอีก
  • พฤติกรรมกลายเป็นนิสัย การเล่นซ้ำๆ ทำให้สมองจำพฤติกรรมนี้จนกลายเป็นนิสัย อารมณ์และความคิดจึงเชื่อมโยงกับการเล่น ทำให้หยุดได้ยาก
  • ความคิดผิดๆ เกี่ยวกับโชคและการควบคุม ผู้เล่นมักคิดว่าตนเองสามารถควบคุมผลลัพธ์ได้ หรือเชื่อว่าหลังจากแพ้หลายครั้ง คราวหน้าจะชนะ นี่เป็นความเชื่อที่ไม่ตรงกับความจริง แต่ทำให้ยังเล่นต่อ
  • ใช้การพนันหลีกหนีความเครียด บางคนเล่นพนันเพื่อหนีความเครียด ปัญหาชีวิต หรือความเบื่อ การพึ่งพาการเล่นเป็นวิธีระบายอารมณ์ ทำให้เลิกยาก
  • ติดความรู้สึกชนะที่ผ่านมา การเคยชนะครั้งก่อนสร้างแรงจูงใจให้คิดว่า “ฉันอาจชนะอีกครั้ง” ทำให้ผู้เล่นไม่หยุดแม้จะสูญเสียเงินไปมากแล้ว
  • ต้องการความช่วยเหลือและปรับพฤติกรรม การเลิกพนันไม่ใช่แค่เรื่องตั้งใจ ต้องเข้าใจวิธีทำงานของสมอง ปรับพฤติกรรม และหาการสนับสนุน เช่น การบำบัด การเข้ากลุ่มช่วยเหลือ หรือคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญ

เปรียบเทียบ ความคิดของคนเล่นพนัน vs ความคิดคนทั่วไป

การพนันเป็นกิจกรรมที่หลายคนมองว่าเป็นความบันเทิงและความตื่นเต้น แต่สำหรับบางคน การพนันกลับกลายเป็นนิสัยหรือพฤติกรรมที่ส่งผลต่อการตัดสินใจและการมองโลกแตกต่างจากคนทั่วไป การเข้าใจความคิดของคนเล่นพนันจึงช่วยให้เห็นความต่างระหว่างวิธีคิดของคนสองกลุ่มนี้

ความคิดของคนเล่นพนัน

  • มองการพนันเป็นทางออกในการผ่อนคลายความเครียดหรือหาความสนุก
  • เชื่อว่าตัวเองสามารถชนะหรือโชคจะเข้าข้าง แม้จะเสียเงินไปแล้วก็คิดว่าจะได้คืนในครั้งต่อไป
  • ให้ความสำคัญกับความตื่นเต้นและผลลัพธ์ทันที มากกว่าผลกระทบระยะยาว
  • มักตัดสินใจเร็ว ไม่วางแผนล่วงหน้า และมองข้ามผลเสียต่อเงิน ครอบครัว หรือสุขภาพจิต

ความคิดของคนทั่วไป

  • พิจารณาความเสี่ยงและผลลัพธ์ทั้งระยะสั้นและระยะยาวก่อนทำสิ่งใด
  • ใช้วิธีจัดการอารมณ์ปกติ เช่น ทำงานอดิเรก พูดคุยกับเพื่อน หรือวางแผนแก้ปัญหา
  • ให้ความสำคัญกับการตัดสินใจรอบคอบ มองผลเสียและประโยชน์ก่อนลงมือ
  • มุ่งมั่นวางแผนทางการเงินและชีวิตเพื่อความมั่นคงในอนาคต ไม่พึ่งกิจกรรมเสี่ยงเป็นหลักในการระบายอารมณ์

สรุปแล้ว ทำไม หยุดเล่นพนันถึงยาก

ทำไม หยุดเล่นพนันถึงยาก เพราะการพนันกระตุ้นสมองให้หลั่งสารความสุข สร้างนิสัยและความเชื่อผิดๆ ที่ทำให้ผู้เล่นอยากเล่นต่อ แม้จะเสียเงินและส่งผลเสียต่อชีวิต การเลิกจึงต้องอาศัยความเข้าใจกลไกทางจิตใจ การปรับพฤติกรรม และการสนับสนุนจากผู้เชี่ยวชาญหรือกลุ่มช่วยเหลือ

ทำไมบางคนถึงเลิกเล่นพนันไม่ได้แม้รู้ว่าเสียเงิน ?

บางคนเลิกพนันไม่ได้แม้รู้ว่าเสียเงิน เพราะสมองติดความตื่นเต้นและความสนุก ชนะครั้งแรกหรือใกล้ชนะทำให้เกิดความหวังว่าจะได้คืน จึงทำให้การพนันกลายเป็นวงจรยากจะหยุด และความเครียดหรือปัญหาชีวิตยิ่งผลักดันให้กลับไปเล่นซ้ำ

มีวิธีช่วยให้หยุดเล่นพนันได้ง่ายขึ้นไหม ?

การหยุดเล่นพนันสามารถทำได้ง่ายขึ้นหากรู้จักควบคุมตัวเองและวางแผน เช่น ตั้งขีดจำกัดเงินและเวลา ลดการเข้าถึงการพนัน ใช้วิธีระบายอารมณ์ทางอื่น และขอความช่วยเหลือจากครอบครัว เพื่อน หรือกลุ่มสนับสนุน เพื่อสร้างแรงจูงใจและกำลังใจในการเลิกอย่างต่อเนื่อง

Facebook
Twitter
Telegram
LinkedIn
ข้อมูลผู้เขียน

แหล่งอ้างอิง