รู้ทัน กับดักความคิดของนักพนัน เข้าใจสมองก่อนเดิมพัน

Ye Jin
25 ต.ค. 25
17:24
39 views

รู้ทัน กับดักความคิดของนักพนัน คือการเข้าใจว่าทำไมคนถึงถูกดึงดูดให้เล่นพนัน และทำไมบางครั้งถึงเลิกยาก ทั้งเรื่องกฎหมาย ประวัติการพนันในไทย การทำงานของสมอง และอารมณ์ รวมถึงปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้ติดพนันโดยไม่รู้ตัว การรู้จักจิตวิทยา และวางขอบเขตตัวเอง จึงเป็นสิ่งสำคัญในการเล่นพนัน

เข้าใจเกี่ยวกับความคิดของนักเดิมพัน
ปัจจัยที่ทำให้เกิดการเสพติดพนัน
ข้อดี-ข้อเสียของการใช้จิตวิทยาในการพนัน

ความหมาย และความน่าสนใจของการพนันในไทย

การพนันในประเทศไทย ถือว่าผิดกฎหมาย ยกเว้นการพนันม้าแข่ง และสลากกินแบ่งรัฐบาลที่รัฐอนุญาต ข้อห้ามนี้มีมาตั้งแต่พระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478 และมีกฎหมายจำกัดการถือครองไพ่ส่วนตัว แม้จะยังมีการพนันผิดกฎหมายในบางพื้นที่ของกรุงเทพฯ และจังหวัดอื่นๆ

ประวัติการพนันไทยมีมายาวนาน ชาวสยามเคยเล่นเกมพนันมากกว่า 100 รูปแบบ เช่น ไก่ชน วัวชน และการแข่งเรือ ช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 (พ.ศ. 2423–2443) การพนันแพร่หลายมากขึ้นพร้อมเกมใหม่ๆ จากต่างชาติ เช่น หวยลอตเตอรี่จากจีน รัฐบาลเคยสนับสนุนบ่อนพนันที่ถูกกฎหมายเพื่อหารายได้

แต่ต่อมาถูกปิดเพื่อแก้ปัญหาอาชญากรรมและการล้มละลาย พระราชบัญญัติการพนันฉบับแรกออกใน พ.ศ. 2473 และแก้ไขใน พ.ศ. 2478 รัฐบาลเคยทดลองอนุญาตบ่อนในบางจังหวัด แต่ไม่ยั่งยืนเนื่องจากวิพากษ์วิจารณ์จากสื่อและประชาชน ทำให้กลับมาถูกห้ามอีกครั้ง

ที่มา: การพนันในประเทศไทย (9 เมษายน 2025) [1]

เข้าใจกระบวนความคิดของนักเดิมพันที่มีต่อการพนัน

การพนันทำให้สมองปล่อย โดปามีน สารที่ทำให้รู้สึกสนุกและสุขใจ ทำให้ผู้เล่นอยากเดิมพันซ้ำเพื่อหาความรู้สึกแบบเดิม
เล่นบ่อยๆ ทำให้สมองเริ่มปรับตัว ทำให้ต้องเสี่ยงมากขึ้นหรือเดิมพันหนักขึ้นเพื่อให้ได้ความสุขเท่าเดิม
นักพนันบางคนอาจติดอยู่ใน “dark flow” คือจมอยู่กับเกมจนเวลาผ่านไปโดยไม่รู้ตัว
ส่วนของสมองที่ควบคุมการตัดสินใจและควบคุมตัวเอง (prefrontal cortex) ทำงานลดลง ทำให้ควบคุมแรงกระตุ้นยาก
ส่วนของสมองที่รับรางวัลและความสุข (ventral striatum) ทำงานน้อยลง ทำให้ผู้ติดการพนันมองหาความสุขจากการเดิมพันมากกว่าเงิน
นักพนันที่ติดการพนันไม่ได้สนใจแค่เงิน แต่พยายามเติมเต็มความพึงพอใจของสมอง ทำให้หยุดเดิมพันยากแม้จะรู้ถึงผลเสีย

ที่มา: How Gambling Affects Your Brain (31 มกราคม 2022) [2]

ทำความเข้าใจจิตวิทยาที่สอดคล้องกับการพนัน

การพนันไม่ได้เป็นแค่เรื่องของดวง แต่เกี่ยวข้องกับวิธีที่สมอง และอารมณ์ตอบสนองต่อความเสี่ยง และรางวัล เมื่อเดิมพัน สมองจะปล่อยสารโดปามีนทำให้รู้สึกสนุกและพอใจ การชนะหรือเกือบชนะก็สามารถกระตุ้นความรู้สึกนี้ได้ ทำให้ผู้เล่นอยากกลับมาเล่นซ้ำ ซึ่งเป็นสิ่งที่ควร เข้าใจ พฤติกรรมการเล่นพนัน

นักพนันบางคนควบคุมแรงกระตุ้นและการวางแผนได้น้อย จึงเสี่ยงโดยไม่คิดถึงผลเสีย และมักเดิมพันต่อเพื่อเติมเต็มความสุขที่สมองยังต้องการ ทำให้เห็นได้ว่าการพนันเกี่ยวกับความพึงพอใจในสมองมากกว่าตัวเงินเอง

ปัจจัยที่ทำให้นักเดิมพันเสพติดการพนันโดยไม่รู้ตัว

การเสี่ยงโชค เช่น หวย กีฬา หรือไพ่ ดึงดูดเพราะได้เงินง่าย แต่ความสนุกนี้อาจทำให้บางคนหยุดไม่ได้จนกลายเป็นโรคติดพนัน ส่งผลกระทบชีวิตและเกิดจากสมอง ระบบประสาท รวมถึงพันธุกรรมและสภาพแวดล้อม ซึ่งปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดการติดการพนันโดยไม่รู้ตัว ส่วนใหญ่มีดังนี้

เพศชาย เสี่ยงติดการพนันที่ต้องใช้การคิดและวางแผน เช่น ไพ่หรือการพนันกีฬา ส่วนผู้หญิงเสี่ยงติดการพนันแบบเสี่ยงโชค เช่น หวย
อายุ มักเริ่มเล่นช่วงวัยรุ่น พบ 2–7% ของวัยรุ่นติดการพนัน ส่วนผู้ใหญ่ประมาณ 1%
ครอบครัว หากมีคนในครอบครัวติดการพนัน มีโอกาสสูงที่ลูกจะติดด้วย พฤติกรรมนี้มีความเกี่ยวข้องกับพันธุกรรมและสภาพแวดล้อมประมาณ 50/50
พฤติกรรมและอารมณ์ ผู้ติดการพนันมักใช้สารเสพติดร่วมด้วย และผู้ที่มีภาวะทางจิตบางอย่าง เช่น บุคลิกภาพต่อต้านสังคม หรือ ADHD มีความเสี่ยงสูงขึ้น
บุคลิกภาพ คนที่อยู่ไม่ค่อยนิ่ง เบื่อง่าย ทำงานหนัก หรือชอบการแข่งขัน มักเสี่ยงติดการพนันมากขึ้น

ที่มา: ระวัง นักเสี่ยงโชค – ชอบเล่นพนัน อาจเป็นโรคติดพนันแบบไม่รู้ตัว (17 สิงหาคม 2023) [3]

วิธีการป้องกัน และเอาตัวรอดจากการเสพติดพนัน

ตั้งขอบเขตและงบที่ใช้ในการเดิมพัน กำหนดเงินและเวลาที่จะใช้เล่นพนันล่วงหน้า และไม่เกินขอบเขตนี้
สังเกตตัวเอง ถ้าพบว่าต้องเล่นซ้ำเพื่อหาความสนุก หรือเล่นแม้จะเสียเงินมาก แสดงว่าเริ่มมีความเสี่ยง
หลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้น ลดการเข้าไปในบ่อนหรือเว็บไซต์พนัน และหลีกเลี่ยงเพื่อนที่ชักชวนให้เล่น
หากิจกรรมอื่นทำ ใช้เวลาว่างกับงานอดิเรก กีฬา หรือกิจกรรมทางสังคมเพื่อลดความอยากเล่น
ขอความช่วยเหลือเมื่อจำเป็น หากเริ่มควบคุมตัวเองไม่ได้ ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เช่น จิตแพทย์ นักจิตวิทยา หรือกลุ่มสนับสนุนผู้ติดพนัน

เปรียบเทียบข้อดี-ข้อเสีย การใช้จิตวิทยาในการเล่นพนัน

การเข้าใจจิตวิทยาในการเล่นพนันหมายถึงการรู้ว่าความคิด อารมณ์ และพฤติกรรมของตัวเองส่งผลต่อการเล่นอย่างไร คนบางคนใช้ความรู้นี้เพื่อวางแผนการเดิมพันให้มีสติ แต่ก็มีความเสี่ยงที่จะถูกจิตวิทยาชักนำให้เล่นมากเกินไป

ข้อดี

ช่วยควบคุมอารมณ์ และแรงกระตุ้น ทำให้เล่นอย่างมีสติ ไม่เดิมพันตามความรู้สึกเพียงอย่างเดียว
วางแผนการใช้เงิน และเวลาที่เล่นได้ดี ลดความเสี่ยงเสียเงินเกินจำเป็น
เข้าใจพฤติกรรมตัวเอง ทำให้เลี่ยงการตกเป็นเหยื่อของกับดักเกม หรือเทคนิคของคาสิโน

ข้อเสีย

อาจสร้างความมั่นใจเกินไป ทำให้คิดว่าควบคุมผลลัพธ์ได้ทั้งๆ ที่การพนันยังขึ้นอยู่กับโชค
ถ้าใช้จิตวิทยาเพื่อหากำไร อาจทำให้เล่นนานขึ้น เสี่ยงติดพนันมากขึ้น
บางคนอาจวิเคราะห์ หรือคิดซับซ้อนเกินไป จนเครียดหรือเสียสมาธิขณะเล่น

รู้ทัน กับดักความคิดของนักพนัน โดยสังเขป

รู้ทัน กับดักความคิดของนักพนัน ทำให้เข้าใจว่าการพนันดึงดูดผู้เล่นอย่างไร ทั้งผลกระทบจากสมอง และอารมณ์ ปัจจัยเสี่ยง การรู้จักวางขอบเขตตัวเอง ใช้จิตวิทยาอย่างมีสติ และพร้อมขอความช่วยเหลือเมื่อจำเป็น จะช่วยให้เล่นพนันอย่างปลอดภัย ลดความเสี่ยงติดพนัน และไม่กระทบชีวิตประจำวันได้

นักเดิมพันควรเตรียมตัวอย่างไรในการเล่นพนัน ?

นักเดิมพันควรวางแผนก่อนเล่นโดยกำหนดเงิน และเวลาที่จะใช้ให้ชัดเจน รู้จักควบคุมอารมณ์ และแรงกระตุ้น หลีกเลี่ยงการเดิมพันเมื่อเครียด หรืออยากเอาคืน และพร้อมหยุดทันที เมื่อถึงขอบเขตที่ตั้งไว้เพื่อเล่นอย่างปลอดภัย และไม่กระทบชีวิตประจำวัน

อยากเล่นพนัน แต่ไม่อยากเสพติด ต้องทำอย่างไร ?

ถ้าอยากเล่นพนันแต่ไม่อยากติด ควรกำหนดเงิน และเวลาเล่นให้ชัดเจน เล่นเพื่อความสนุกเท่านั้น ไม่พยายามเอาคืนเมื่อเสีย และรู้จักหยุดทันทีเมื่อถึงขอบเขตที่ตั้งไว้ พร้อมหากิจกรรมอื่นทำเพื่อไม่ให้หมกมุ่นกับการพนันเกินไป