เข้าใจ จิตวิทยาในการพนัน ที่ส่งผลต่อพฤติกรรม และอารมณ์

เข้าใจ จิตวิทยาในการพนัน

เข้าใจ จิตวิทยาในการพนัน คือการมองให้ลึกไปกว่าการเสี่ยงโชค หรือเงินรางวัล เพื่อเห็นว่าพฤติกรรม ความคิด และอารมณ์ของผู้เล่นมีผลต่อการเล่นอย่างไร ทั้งในระดับสมอง จิตใจ และการตัดสินใจ การเข้าใจเรื่องนี้ช่วยให้มองการพนันอย่างรอบด้าน ทั้งความบันเทิง และความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น

  • คำอธิบายเกี่ยวกับจิตวิทยาในการพนัน
  • ประเภทของจิตวิทยาในการพนันที่ควรรู้
  • ผลกระทบของจิตวิทยาในการเล่นพนัน

อธิบายเกี่ยวกับจิตวิทยาในการพนัน

การพนันเป็นความบันเทิงยอดนิยมในสหราชอาณาจักร โดยมีชาวอังกฤษราว 70% เล่นพนันอย่างน้อยปีละครั้ง และประมาณ 1% มีภาวะติดการพนัน งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์พบว่า สมองผู้เล่นมักเกิด “ภาพลวงตาแห่งการควบคุม” ทำให้เชื่อว่าสามารถเอาชนะเกมที่อาศัยโชคได้

การสแกนสมองเผยว่าส่วนสไตรเอตัม ซึ่งเกี่ยวข้องกับความสุขและรางวัล จะตอบสนองเมื่อผู้เล่นชนะหรือเฉียดชนะ กระตุ้นให้เล่นต่อเนื่องจนเกิดพฤติกรรมไล่ตามทุน ที่คล้ายการเสพติดยาเสพติด

การหลั่งโดพามีนที่ผิดปกติ และความบกพร่องของสมองส่วน orbitofrontal cortex ซึ่งควบคุมการตัดสินใจ ยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการสูญเสียการควบคุมตนเอง การเข้าใจกลไกเหล่านี้ช่วยพัฒนาแนวทางรักษาและป้องกันการติดพนันได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ที่มา: The psychology of gambling (1 เมษายน 2007) [1]

ความหมายของการพนันที่ควรเข้าใจ

การพนัน (Gambling) คือการเสี่ยงทายผลเพื่อแลกเงินหรือสิ่งของ มีประวัติยาวนานตั้งแต่ยุคเมโสโปเตเมียกว่า 3,000 ปีก่อนคริสตกาล โดยจีนเริ่มจากการเดิมพันสัตว์และพัฒนามาเป็นคีโน ส่วนยุโรปโรมัน แม้มีกฎหมายปรับ 4 เท่าของเงินเดิมพัน ผู้คนก็หาทางเลี่ยงจนเกิดชิปใช้ในคาสิโน

คาสิโนแห่งแรกของโลกคือ Ridotto ที่เวนิส ปี ค.ศ. 1638 ในไทย การพนันมีมาตั้งแต่ชนไก่ ชนวัว แข่งเรือ จนเกิดคำว่า “บ่อน” ชาวจีนได้นำหวยเข้ามาและจ่ายภาษีเป็น “บ่อนเบี้ย” ต่อมาสมัยรัชกาลที่ 5 ยกเลิกบ่อนเหลือ 9 แห่ง

และสมัยรัชกาลที่ 6 ปิดบ่อนทั่วประเทศ 1 เมษายน พ.ศ. 2460 ก่อนมี พ.ร.บ. การพนันครั้งแรก พ.ศ. 2473 และแก้ไข พ.ศ. 2478 โดยกำหนดการพนันต้องห้าม 28 ชนิด และการพนันต้องขออนุญาตอีก 28 ชนิด เพื่อควบคุมและป้องกันประชาชนจากผลเสียของการพนัน

ที่มา: ย้อนอดีตการพนัน และวิวัฒนาการ “กาสิโน” (9 เมษายน 2025) [2]

เข้าใจความหมายของจิตวิทยา

จิตวิทยาคือการศึกษาพฤติกรรม ความคิด และความรู้สึกของมนุษย์ ว่าทำไมคนถึงคิด รู้สึก หรือทำอะไรบางอย่าง ไม่ใช่แค่การรักษาคนป่วยทางจิต แต่ยังช่วยให้เข้าใจตัวเอง และผู้อื่นดีขึ้น เช่น ทำไมบางสิ่งทำให้กลัวหรือเครียด ทำไมบางคนตัดสินใจแตกต่างกัน หรือทำไมถึงมีอารมณ์แบบนั้น

การเข้าใจจิตวิทยาอย่างง่ายๆ ทำให้เห็นว่า พฤติกรรมและความรู้สึกไม่ได้เกิดขึ้นบังเอิญ แต่มีเหตุผลอยู่เบื้องหลัง และช่วยให้จัดการกับชีวิตและความสัมพันธ์ได้ชัดเจนขึ้น

จิตวิทยาในการพนัน มีอะไรบ้าง

เข้าใจ จิตวิทยาในการพนัน

การพนันไม่ได้เป็นแค่เรื่องของโชคหรือการเสี่ยงเงิน แต่ยังมีจิตวิทยาหลายด้านที่ควบคุมความคิด อารมณ์ และการตัดสินใจของผู้เล่น การเข้าใจจิตวิทยาเหล่านี้ ช่วยให้มองพฤติกรรมการพนันได้ชัดขึ้น และลดความเสี่ยงในการเสียเงิน

  • จิตวิทยา การเสพติดพนัน การพนันสามารถกระตุ้นสมองส่วนรางวัล ทำให้เกิดความพึงพอใจและอยากเล่นต่อ แม้จะเสียเงินไปแล้ว ปัจจัยที่ทำให้เสพติดเกิดจากพันธุกรรม สิ่งแวดล้อม และอารมณ์ส่วนตัว
  • จิตวิทยา การออกแบบคาสิโน คาสิโนออกแบบแสง สี เสียง และการจัดวางเพื่อทำให้ผู้เล่นรู้สึกสบาย ปลอดภัย และอยู่เล่นได้นานโดยไม่สังเกตเวลาหรือเงินที่เสีย
  • จิตวิทยา การตัดสินใจเดิมพัน การตัดสินใจมักถูกกระทบจากอารมณ์และความคาดหวังมากกว่าการวิเคราะห์ความเสี่ยง ทำให้ผู้เล่นประเมินโอกาสชนะสูงเกินจริง
  • จิตวิทยา การเดิมพัน และความรู้สึก ความตื่นเต้น ความเครียด หรือความกังวลสามารถกระตุ้นให้เดิมพันมากขึ้น สมองตอบสนองต่อรางวัล ทำให้เล่นต่อแม้ขาดทุน
  • จิตวิทยา การไล่ตามทุน ผู้เล่นบางคนพยายามเอาเงินที่เสียคืนทันที ซึ่งมักทำให้เสียเงินเพิ่มและสะท้อนความเสี่ยงของการติดพนัน
  • จิตวิทยา การจัดสรรทุน การวางแผนงบประมาณและจำกัดเงินเดิมพันช่วยลดความเสี่ยง การเข้าใจเรื่องทุนทำให้ควบคุมการเล่นได้ดีขึ้น
  • จิตวิทยา สี และการเดิมพัน สีและภาพในเกมหรือคาสิโนสามารถกระตุ้นอารมณ์ เช่น สีแดงทำให้ตื่นเต้น สีฟ้าทำให้รู้สึกผ่อนคลาย เป็นกลยุทธ์ดึงดูดผู้เล่น

ผลกระทบของจิตวิทยาในการพนันที่ส่งผลต่อผู้เล่น

การติดการพนัน คือพฤติกรรมเล่นพนันซ้ำๆ ที่ควบคุมตัวเองไม่ได้ แม้จะส่งผลเสียทั้งการเงิน ความสัมพันธ์ และสุขภาพจิต พบในประชากรโลกประมาณ 0.2–5.3% และผู้ป่วยส่วนใหญ่ใช้เวลาราว 8.9 ปีกว่าจะได้รับการรักษา

ปัจจัยที่ทำให้ติดการพนันมาจากพันธุกรรม สิ่งแวดล้อม และสมองที่ตอบสนองต่อรางวัลและโดพามีน ความคิดบิดเบือน เช่น เชื่อว่าควบคุมผลลัพธ์ได้ หรือผลที่ผ่านมาเป็นตัวกำหนดอนาคต รวมถึงเฉียดชนะ ทำให้สมองตอบสนองเหมือนชนะจริง กระตุ้นให้เล่นต่อแม้เสียเงินซ้ำๆ และทำให้เลิกยาก

ที่มา: The Psychological Mechanisms Behind Gambling Addiction (4 ตุลาคม 2024) [3]

เปรียบเทียบ จิตวิทยาการพนัน vs พฤติกรรมการพนัน

การพนันไม่ใช่แค่เรื่องของการเสี่ยงโชคเพื่อชนะเงิน แต่เบื้องหลังยังมีทั้งด้านจิตวิทยาและพฤติกรรมที่ส่งผลต่อการเล่น การแยกความเข้าใจในสองด้านนี้ช่วยให้เห็นภาพชัดขึ้นและเข้าใจว่าทำไมคนบางคนถึงเล่นต่อแม้จะเสียเงิน

จิตวิทยาการพนัน

  • ด้านจิตวิทยาการพนันเน้นไปที่ความคิด ความรู้สึก และกลไกในสมองที่ทำให้คนอยากเล่นต่อ เช่น ความเชื่อว่าตนสามารถควบคุมผลลัพธ์ได้ หรือคิดว่าผลที่ผ่านมาเป็นตัวกำหนดผลในอนาคต
  • รวมถึงความตื่นเต้นจากการเฉียดชนะ กลไกเหล่านี้ทำให้สมองหลั่งสารรางวัล กระตุ้นให้เล่นต่อ แม้จะเสียเงินซ้ำๆ

พฤติกรรมการพนัน

  • พฤติกรรมการพนันคือสิ่งที่สังเกตเห็นได้ เช่น เล่นบ่อย เล่นนาน วางเดิมพันสูง หรือพยายามเอาเงินที่เสียไปกลับมา
  • พฤติกรรมเหล่านี้มักเกิดจากกลไกทางจิตวิทยาผสมกับปัจจัยภายนอก เช่น สิ่งแวดล้อม โปรโมชั่น หรือเพื่อนฝูง

เข้าใจ จิตวิทยาในการพนัน แบบสรุปจบ

เข้าใจ จิตวิทยาในการพนัน ช่วยให้เห็นว่าการเล่นไม่ได้เกิดจากโชคเพียงอย่างเดียว แต่มีทั้งความคิด อารมณ์ และกลไกสมองที่กระตุ้นให้เล่นต่อแม้เสียเงิน การเข้าใจเรื่องนี้ทำให้มองพฤติกรรมการพนันชัดขึ้น วางแผนป้องกันความเสี่ยงได้ดี และตัดสินใจเล่นอย่างมีสติและรอบคอบมากขึ้น

การเข้าใจถึงจิตวิทยาที่มีในการพนัน ดีอย่างไร ?

การเข้าใจจิตวิทยาของการพนันช่วยให้รู้ว่าทำไมคนถึงเล่นต่อ แม้จะเสียเงินซ้ำๆ ทั้งจากความเชื่อผิดๆ และความตื่นเต้นจากการเฉียดชนะ ความเข้าใจนี้ช่วยให้วางแผนป้องกัน ตัดสินใจรอบคอบ และลดความเสี่ยงในการติดพนันได้ง่ายขึ้น

วิธีระวังไม่ให้หลงกลไปกับจิตวิทยาการพนัน ทำอย่างไร ?

เพื่อไม่ให้หลงกลจิตวิทยาการพนัน ควรกำหนดงบประมาณและเวลาที่จะเล่นล่วงหน้า รู้จักสังเกตอารมณ์ตัวเองไม่ให้ตื่นเต้นหรือเครียดจนตัดสินใจผิด และอย่าคิดว่าผลลัพธ์ในอดีตจะกำหนดผลในอนาคต การทำแบบนี้ช่วยลดความเสี่ยงเสียเงินเกินจำเป็น

Facebook
Twitter
Telegram
LinkedIn
ข้อมูลผู้เขียน

แหล่งอ้างอิง